Pompei Olayı , İtalya’da Vezüv dağının M.S. 79 yılında patlaması sonucu Pompei, Herculaneum ve Stabiae kentlerinin volkanik kül ve lavlar altında kalmasıyla oluşan felakettir. Pompei şehri M.Ö 5000’li yıllarda kurulmuş bir Roma kenti. Vezüv eteklerinde, verimli topraklar üzerinde olması, limana yakınlığı ve güzel iklimi nedeniyle tarihte hep gözde olmuş, üzerinde farklı medeniyetler kurulmuş, zaman zaman el değiştirmiş ve zengin Romalıların yerleştiği bir şehir olmuş. Günümüzde Pompei, Napoli’nin sembollerinden ve bölgede en çok ziyaret alan yerlerden biri. İtalya’da gezilecek yerler listesinin de üst sıralarında. Görülmesi gerekenler listesinde mutlaka olmalı.

Vezüv’ün faaliyeti iki gün boyunca sürmüş. Olay esnasında kentte 12 bin kişi olduğu düşünülmekte. İlk aşamadaki pomza yağmuru birçok kişinin şehirden kaçmasını sağlayarak daha büyük can kayıplarını önlemiş. Halkın, olay öncesi yaklaşık 700 yıldır faaliyet göstermeyen Vezüv’ün ölümcül bir felakete yol açmayacağını düşünmesi ve festival dönemine denk gelmesi nedeniyle kenti terketmemesi, 2 bin kişinin ölümüyle sonuçlanmış. Yapılan kazılar ve buluntulardan elde edilen bilgilere göre fekaket Ağustos ayında yaşanmış.

Yanardağdan sızan lavlar şehrin sınırlarına kadar inmiş. Ancak bölge halkı lavdan değil kükürt ve karbondioksit zehirlenmesi, kül boğulması ve patlama esnasında ortaya çıkan, 200-250 dereceye ulaştığı düşünülen ısıdan ölmüş. Bu sıcaklıkta maksimum hayatta kalabilme süresinin 2 ila 5 dakika arasında olduğu düşünülürse halkın kısa bir süre içinde öldüğü sonucuna varılır. Evlerin içine kaçmaları yeterli olmamış. İnsanlar o anda ne yapıyorlarsa o şekilde ölmüşler. Oluşan kül ve çamur bedenlerini kaplamış ve kalıp oluşturmuş, daha sonra bedenlerin çürümesi ile bu tabakalar bir form oluşturmuşlar. Napolili arkeolog Fiorelli ve ekibi, bedenlerin çürümesi ile oluşan boşluğa sıvı alçı dökerek ölen insanların ve diğer canlıların vücut pozisyonları ve ölüm anındaki duruş ve ifadelerinin kalıbını çıkarmayı başarmıştır. Oluşan heyelan nedeniyle kentin üzeri 6 metre derine kadar farklı lav katmanları ile kaplanarak toprak altında kalmış ve kaybolmuş, 16.yüzyılda, su kemeri yapılması sırasında keşfedilene kadar sessizce kalmış ve 1748 yılında başlanan kazılarla ayağa kaldırılmaya başlanmış. Herculaneum kenti de heyelan nedeniyle tamamen toprak altında kalmış.  Pompei bir liman kenti olduğu için çok sayıda denizci ve tüccar tarafından uğranan bir şehir ve genelev sayısı oldukça fazla. Evlerin kapılarında bulunan freskolar genelevin ne tip bir genelev olduğunu göstermekte yani hangi fantaziye uygun olduğu resimlerle belirtilmiş. Bazılaırı tarafından fuhuş ve ahlaksız ilişkilerin çokluğu, halkın zevk, sefahat ve yaşadığı sapkınlık nedeniyle cezalandırıldıkları düşünülmekte. Pompei antik kenti, Romalı’ları tarihte nasıl yaşadıklarına dair önemli ipuçları sunmaktadır.

Pompei nerede ? İtalya’nın Napoli kentindedir.

Pompei’ye nasıl gidilir ?

Napoli’den yaklaşık 25 km uzaklıktaki Pompei’ye otobüs ya da trenle gitmek mümkün. Piazza Garibaldi’den kalkan Ente Autonomo Volturno (EAV) 001 numaralı hat veya Napoli SITA otobüs istasyonundan kalkan SITA 5001 numaralı otobüs yaklaşık 30-40 dakikada Pompei’ye ulaşılır. Trenle gitmek için Garibaldi istasyonundan Circumvezuviana hattına binmeniz gerek. Çok sık seferi olan trenden Pompei Scavi durağında inmeniz gerek. Ayrıca Napoli’den kalkan günlük turlarla da Pompei gezisi yapmak mümkün.

Pompei Antik kenti gezilecek yerler :

Antik kentte, bazilika, amfi tiyatro, gymnasium, forum, hamam, Apollo Tapınağı, evler , dönemin atık su sistemi, görülecekler arasındadır.

Kazılarda ortaya çıkan birçok buluntu Pompei Antiquarium Müzesinde sergilenmekte.

Forum Granary: Pompei’de kazılarda çıkan eserlerin bazılarının sergilendiği alan.