Vatikan Şehir Devleti : Roma ili sınırları içinde bağımsız bir devlet olan Vatikan, Hristiyanlıkta Katolik mezhebinin merkezi durumundadır. Yaklaşık 1000 kişilik bir nüfusa sahip. Nüfusunu çeşitli ülkereden papazlar ve muhafızlar oluşturmaktadır. Papa hem devletin başkanı hem de ruhani lider konumunda. 1929 yılında bağımsızlığını ilan etmiş ve monarşi ile yönetilen en küçük devlet ünvanına sahip. Vatikan’ın korumasını 110 tane İsviçre’li asker yapmakta. Hristiyan olmaları ve 30 yaşından küçük olmaları gerekmekte. Vatikan, bünyesindeki Aziz Petrus Bazilikası, Vatikan Müzeleri ve Sistina Şapeli nedeniyle oldukça ilgi görmekte ve her yıl binlerce turist ağırlamaktadır.
Vatikan’da nasıl giyinmeli :
Girişte kıyafetinizin uygun olması gerekir, kollar-omuzlar örtülü olmalı, şort, mini etek, şapka vb giyinmemelidir. Büyük sırt çantası ve şemsiye ile girilmesi yasak, vestiyere bırakmanız gerekmekte.
Vatikan gezilecek yerler :
Aziz Petrus Bazilikası : Aziz Petrus İsa peygamberin 12 havarisinden biri olup hristiyanlık aleminin ilk papası ve Roma’ya hristiyanlığı getiren kişidir. Bazilika Aziz Petrus’un öldürüldüğü yere yapılmış, inşasına 1547 yılında başlanmış ve bitmesi 100 yıldan fazla sürmüştür. Ana mimarı Michalangelo’dur. Büyük kısmı onun zamanında yapılmış ve ölümünden sonra tamamlanmıştır. Raffaello, Bernini ve Bramante gibi üstadlar da görev almıştır. Bazilika ücretsiz olarak ziyaret edilebilir ancak kubbesine çıkmak isterseniz o kısmı ücretli. 60,000 kişi kapasitesi ile dünyanın en büyük bazilikalarından biridir. Bazilikanın önündeki San Pietro meydanını Carlo Maderno ve Bernini tarafından tasarlanmış iki adet çeşme ve Papa V.Sixtux tarafından dikilen ve Mısır’dan getirilen 25.5 metre yüksekliğindeki dikilitaş süsler. Meydandaki Bernini tarafından tasarlanmış olup çevresi sütunlarla çevrili ve 140 aziz heykeliyle süslüdür. Bazilikanın önünde de Aziz Petrus’un başka bir heykeli de bulunur.
Bazilika içinde 11 şapel, 45 sunak ve çok sayıda değerli rönesans eseri ile harika tavan süslemeri ve freskolar bulunur. En önemliler arasındaki Micealangelo imzalı, imzaladığı tek eser demek daha doğru olur, Pieta (merhamet) adlı heykel enfes bir yapıttır. Michelangelo’nun imzası Meryem’in göhsü üzerinden geçen parçada bulunur. Tek parça mermer kullanılarak yapılan eserde İsa çarmıhtan indirildikten sonra annesi Meryem’in kucağında betimlenmiştir. 1972 yılında saldırıya uğrayan eserde Meryem’in bir kolu kopmuş, burnu, gözü ve peçesinin bir kısmı hasar görmüştür. 10 ay süren bir restorasyonla düzeltilmiş. Eserde üstad Michelangelo mermeri adeta bir kumaş gibi işlemiştir. Saldırıdan sonra eser kurşun geçirmez bir cam arkasında muhafaza edilmektedir. Baldaken nedir ? Mimaride baldaken, bir sunak, nesne ya da kişiyi örtmek ve üstünü örttüğü şeyin önemini arttırmak için yapılmış dört ayaklı sütunlar üstünde yükselen bölüm olarak tarif edilebilir. Bazilika içindeki baldaken Bernini tarafından yapılmış ve eşsiz güzelliktedir. Barok özellikte yapılmış ve 4 mermer sütünu bulunmakta ve kubbenin tam altında yer alır. Baldaken’in altında Aziz Petrus’un mezarı bulunur. Aziz Petrus heykeli: Heykelin önünde saygı ya da şans getirdiğine inanıldığı için eline-ayağına dokunmak ya da öpmek için kuyruklar oluşmaktadır. Papa Alexander VII. anıt mezarı: Bernini tarafından yapılmıştır. Anıtın en tepesinde Alexander dizlerinin üzerinde tasvir edilmiş. Etrafındaki 4 kadın heykeli. En önde, kollarında çocukla tasvir edilen Charity hayırseverliği temsil eder Onun sağında ve kürenin üzerindeki Truth’dur ve doğruluğun temsilcisidir. Biraz daha ileride bulunanlar Prudence (sağduyu) ve Justice’dir (adalet). Alexander’in altında bronzdan yapılmış iskelet heykeli ölümü temsil eder. Bu figür zamanın geçtiğini hatırlatan bir kum saati kaldırmaktadır. Kum saati memento mori-öleceğini hatırla şeklinde sembolik bir anlam taşımaktadır. Kutsal Kapı : Çok dikkati çekmemekle birlikte önemli bir yeri olan kutsal kapı “Porta Sancta” 25 yılda bir açılmaktadır. Geleneksel olarak Roma’daki papalık kutlamalarının giriş kapısı olarak kullanılır.
Vatikan Müzeleri – Vatikan Bahçeleri ve Vatikan Sistina Şapeli: Müzeler,Vatikan şehri sınırları içinde, dünyadaki en büyük ve en güzel müzelerden biri olup Sistina Şapeli ile birlikte 54 galeriden oluşur. 70 bin kadar esere ev sahipliği yapmakta. Gezi alanı 7 kilometrelik bir alanı kaplar. Görülmeye değer alanları aşağıdaki gibi özetlenebilir. Bahçeleri görmek için ayrı bilet gerekmekte. Müzelerin tamamını burada anlatmak mümkün olamayacağı için kısaca en önemlilerinden bahsetmek doğru olur.
Mısır Müzesi-Mısır’dan getirilen eserlerin sergilendiği 9 odalık bölüm
Pio Clementino Müzesi: Antik Yunan ve Roma dönemine ait eserler sergilenir
Chiaramonti Galerisi- Heykeller, lahitler sergilenmekte. Roma imparatoru Tiberius ve Hadrianus’un büstleri ile çocuk Eros heykeli görülecekler arasında,
Braccio Nuovo (yeni kanat) – Buradaki antik Roma dönemi eserler görülmeye değer. Sol elinde zafer tanrısı Nike bulunan Lucius Verus heykeli, iki metre yüksekliğinde ve üzerinde harika el işçiliği ile semboller işlenmiş Prima Porta’lı Augustus heykeli ve Nil Tanrısı heykeli görülmeye değer şeyler arasındadır.
Candelabra Galerisi: Adını galeriyi altı bölüme ayırıan büyük mermer şamdanlardan alır, Roma dönemi heykelleri ve duvar freskleri ile süslüdür.
Halılar Galerisi-Tarihi halıların, Haritalar Galerisi-tarihi haritaların bulunduğu kısım, Hayvanlar Salonu: Antik çağ dönemine ait hayvan heykelleri,
Heykeller Galerisi–Müzler Salonu (Sala delle Muse): Belvedere gövdesi (Belvedere Torso) adlı Roma dönemi heykeli,
Sala Rotonda (Yuvarlak Oda)– Kelime anlamı olarak yuvarlak ve kubbeli yapılara verilen gelen addır. Oda Pantheonun küçük bir kopyası şeklindedir. Sistina Şapeline giden yol üzerinde, Muses odasının yanındadır. Odada en dikkat çekici şey Neron’un küvetidir. Porfir adı verilen değerli kırmızı taştan yapılmıştır.
Sekizgen Avlu – Laokoon ve Oğulları heykel grubu–Apollo Belvedere ve Perseus Zaferi yine görülecekler arasındadır.
Bramante merdivenleri: Vatikan’da görülecekler arasında bulunan ve fotolara sıklıkla rastlanacak iki adet spiral merdiven bulunur. Müzelerin sonunda yer alır. Merdivenlerden ilki rönesans sanatçısı ve mimar Donato Bramante’nin tasarımı, 1505 tarihinde yapılmış, spiral tasarımı sayesinde insanların yollarının kesişmeden çıkıp inmelerini sağlar. İkinci Bramante merdiveni ise Giuseppe Momo tarafından 1932 tarihinde yapılmıştır.
Vatikan müzelerinde dikkat çekici önemli eserlerin bulunduğu odalar:
Raphael Odaları – 8.oda: Haritalar galerisinden sonra yer alır. Burada bulunan ve Raphael’in son eseri olan “Başkalaşım” da İncil’deki konular işlenmiştir. Atina okulu freski yine Raphael odalarında bulunan önemli eserler arasındadır.
Da Vinci-9. oda: Halı üzerine yapılmış “İsanın Son Akşam Yemeği” ,
Caravaggio-12. oda: Caravaggio’nun “Mesihin çarmıhtan indirilişi”
Cortile della Pigna-Fontana della Pigna (Kozalak avlusu ve Kozalak çeşmesi) : Avluda antik Roma dönemine ait 4 metre yüksekliğindeki bronzdan yapılmış dev kozalak (pigna) ve altında sonradan buraya taşınmış çeşme ile çok güzel. Burada ayrıca İtalyan heykeltraş Arnoldo Pomodoro tarafından 1966 tarihinde yapılmış Sphere with Sphere (küre içinde küre) heykeli görülecekler arasındadır.
Vatikan Sistina Şapeli -Sanat tarihi açısından çok önemli bir yere sahip olan Sistina Şapeli kardinaller heyetinin toplanması ve papanın seçilmesi amacıyla 1473 yılında yapılmaya başlanmış. En çok Michelangelo’nun yaptığı tavan süslemeleri ile tanınsa da birçok sanatçının eseri mevcut. İsa ve Musa’nın hayatlarından sahnelerle süslenmiş. Michelangelo dışında rönesans ustaları Boticelli, Raphael ve Ghirlandaio gibi sanatçılar da çalışmış. Papa II.Julius şapelin tavan süslemelerini Michelangelo’nun yapmasını istemiş. Aslen heykeltraş olan Michelangelo başlangıçta işi yapmak istememesine karşın papanın baskısı sonucu teklifi kabul etmiş ve 1508-1512 yılları arasında tamamlamış. Üstad tarafından yapılan ve yaklaşık 300 figürün bulunduğu tavanı ve Son Yargı (Kıyamet günü) adlı duvar freski buradaki en önemli eserlerdir. Michelangelo tavanı kendi tasarladığı eğik bir iskele üzerinde, çok zor şartlar alıtında tamamlamış. Tavandaki en ünlü fresklerden biri Ademin Yaradılışı adlı kısımdır. Duvar freski Son Yargı’da İsanın tekrar gelişi ve Tanrının insanlık üzerindeki son yargısı tasvir edilmiş. Şapeldeki önemli figürler arasında Aydınlık ve Karanlığın Ayrılması, Cennet Bahçesi, Büyük Tufan, Adem ve Havva, Cenneten Kovuluş, Kıyamet günü gibi sahneler sayılabilir. Şapelin duvar halılarını Rafaello tarafından tasarlamış. İçeride foto çekilmesi yasak.
Müzelerde cafe ve atıştırmalık yiyecekler alabileceğiniz yerler mevcut. Müzelerin hepsini gezmek çok zaman alacağı için önden en çok neleri görmek istediğinize karar verip gezmek daha pratik olacaktır. Biletinizi mutlaka seyahatinizden önce online almaya çalışın.
Roma’da gezilecek yerler yazımızın linki aşağıdadır.
Gezmek Lazım 